Page 10 - Planeta nowa 8 - geografia, podręcznik

Rozdział 1. Azja

Rowy oceaniczne Wulkanizm
Rowy oceaniczne powstają wtedy, gdy jedna Na obszarach położonych na styku płyt
z płyt litosfery podsuwa się pod dru gą. litosfery występują wulkany. Magma
Najbardziej znane formy tego typu znaj- z wnętrza Ziemi pod wpływem ogromnego
dują się na styku płyty pacyficznej z płytą ciśnienia przemieszcza się ku górze i przez
filipińską. Najgłębszym rowem oceanicz- szczeliny w skorupie ziemskiej wydostaje
nym, będącym jedno cześnie najgłębszym się na powierzchnię w postaci lawy. Docho-
miejscem na Ziemi, jest Rów Mariański. dzi wtedy do wybuchu wulkanu, czyli do
Ciągnie się on łukiem o długości ponad jego erupcji. Razem z lawą na powierzch-
2000 km w zachodniej części Oceanu nię wydobywają się gazy, popioły oraz frag-
Spokojnego. W najgłębszym miejscu Rów menty skał.
Mariański ma 10 916 m. Inne wielkie rowy Większość wulkanów lądowych ma cha-
oceaniczne w tym regionie świata to: Rów rakterystyczny stożek, na którego szczycie
Tonga, Rów Izu-Ogasawara, Rów Kurylsko- znajduje się krater. To właśnie z niego
-Kamczacki i Rów Filipiński. Każdy z nich wydobywa się lawa.
ma ponad 10 tys. m głębokości. Największe na świecie nagromadzenie
wulkanów występuje wokół wybrzeży
Pacyfiku, szczególnie we wschodniej czę-
A to ciekawe... ści Azji. Rozmieszczenie wulkanów na tym
Rów Mariański odkryto w drugiej połowie XIX w. obszarze zostało przedstawione na mapie
podczas wyprawy oceanograficznej brytyjskiego
okrętu HMS Challenger [wym. czelendżer]. na sąsiedniej stronie. Wiele z tamtejszych
Załoga tego okrętu dokonała również wulkanów to wulkany czynne, czyli
pierwszych pomiarów głębokości rowu aktywne współcześnie. Inny typ wulkanów
i dlatego w późniejszym czasie jego najgłębsze to wulkany drzemiące. Ich działalność
miejsce nazwano Głębią Challengera.
Dotychczas na dno Rowu Mariańskiego obserwowano dawno temu, a informacje
dotarły tylko trzy osoby: w 1962 r. Amerykanin o niej można odnaleźć jedynie w źródłach
Don Walsh [wym. łolsz] ze Szwajcarem historycznych. Wulkany, które wybuchały
Jakiem Piccardem [wym. żakiem pikardem], bardzo dawno temu, a o ich aktywności
a w 2012 r. – reżyser James Cameron
[wym. dżejms kameron]. świadczą jedynie geologiczne pozostałości,
nazywamy wulkanami wygasłymi.

Jeden z najdokładniejszych pomiarów głębokości Znajdująca się na Kamczatce Kluczewska Sopka
Rowu Mariańskiego został wykonany w 2009 r. (4750 m n.p.m.) to najwyższy i najbardziej
przez amerykański robot podwodny Nereus. aktywny wulkan we wschodniej części Azji.

18